TÌNH BẠN TUYỆT VỜI

Trích khảo luận của chân phước En-rê-đô, viện phụ, về tình bằng hữu thiêng liêng :

“Trong các thanh niên, Gio-na-than trổi vượt hơn cả. Chàng không ham vương tước, cũng chẳng mong quyền hành, nhưng đã kết ước cùng Đa-vít, và vì tình bạn, đã coi kẻ bề tôi ngang hàng với chủ. Một kẻ bề tôi đang phải trốn tránh vua cha, đang ẩn náu trong hoang địa, một kẻ đã bị án tử, chỉ còn chờ chết, mà chàng lại quý hơn chính mình. Chàng hạ mình xuống, nâng bạn mình lên. Chàng nói : Chính anh sẽ làm vua, còn tôi sẽ làm phó cho anh.

Ôi, tấm gương sáng ngời về tình bằng hữu chân thật ! Chuyện lạ biết bao ! Vua cha thì nổi cơn thịnh nộ với một kẻ bề tôi, khích động cả nước chống lại hắn như chống lại kẻ muốn tranh ngai vàng ; rồi ông buộc cho các tư tế tội phản loạn và tàn sát họ chỉ vì một mối nghi ngờ ; ông lục soát rừng rậm, tảo thanh thung lũng, đem quân vây hãm núi đồi ; người người quyết chí trả thù cho vua được hả giận. Chỉ có Gio-na-than, người duy nhất có lý để ghen, thì lại nghĩ là mình phải làm ngược ý vua cha, tìm cách giúp bạn trốn đi, góp ý kiến với bạn trong hoàn cảnh éo le như thế. Coi tình bằng hữu trọng hơn cả ngai vàng, chàng nói : Chính anh sẽ làm vua, còn tôi sẽ làm phó cho anh. Rồi bạn để ý xem vua cha khích cho chàng thanh niên ghen ghét bạn mình làm sao : ông nguyền rủa, nạt nộ, doạ tước quyền nối ngôi, nhắc cho biết là sẽ mất hết vinh dự.

Thật vậy, dầu vua cha đã tuyên án tử cho Đa-vít, Gio-na-than vẫn không bỏ bạn. Chàng nói : Tại sao Đa-vít lại phải chết ? Anh ấy có tội tình chi ? Anh ấy đã làm gì ? Chính anh ấy đã liều mạng đánh bọn Phi-li-tinh, và phụ vương đã mừng rỡ. Vậy thì tại sao Đa-vít lại phải chết ? Nghe Gio-na-than nói thế, vua giận điên lên, lấy sức phóng lao định ghim cho Gio-na-than dính vào tường, rồi nguyền rủa doạ nạt thêm : Thằng con của người đàn bà hư thân mất nết kia, tao biết là mày thương nó để mày mang nhục và người đàn bà nhơ nhuốc đẻ ra mày cũng phải mang nhục. Và những gì độc địa nhất có thể trút lên người thanh niên, ông mửa hết ra. Ông còn thêm những lời kích thích tham vọng, khơi dậy lòng ghen ghét, thổi bùng lửa ghen tuông và gia tăng nỗi cay đắng : Bao lâu thằng con trai lão Gie-sê còn sống, thì vương quyền của mày sẽ không vững đâu !

Nghe những lời trên, ai lại không động lòng, ai chẳng phát ghen lên ? Tình nghĩa nào, tình bạn nào lại không tàn phai, không tan vỡ ? Thế mà chàng thanh niên dạt dào tình thương mến kia vẫn giữ trọn lời thề kết nghĩa, vẫn mạnh mẽ trước những tiếng doạ nạt, vẫn nhẫn nhục trước những lời nguyền rủa. Vì tình bằng hữu, chàng coi rẻ ngai vàng, chỉ nhớ đến tình thân mà không màng danh lợi. Chàng nói : Chính anh sẽ làm vua, còn tôi sẽ làm phó cho anh.

Thế mới là tình bằng hữu chân thật, hoàn hảo, vững bền và vĩnh viễn : ghen tuông không thể huỷ hoại, nghi ngờ không làm suy giảm, tham vọng không thể phá tan. Bị thử thách đến vậy mà vẫn không nao núng, bị xô đẩy đến thế mà vẫn không ngã quỵ, bị nguyền rủa thế nào cũng không lay, bị lăng mạ ra sao cũng không chuyển. Vậy bạn hãy đi và cũng hãy làm như vậy.”