ĐỨC ÁI (Bài giảng của thánh Ghê-gô-ri-ô Cả, giáo hoàng)

“Chúng ta phải hiểu luật Chúa là gì, nếu không phải là đức ái, vì nhờ đức ái, tâm trí chúng ta luôn luôn nhớ đến những điều răn phải đem ra thực hành để được sống ? Quả vậy, có lời của Đấng là Chân Lý phán về luật ấy rằng : Đây là điều răn của Thầy : anh em hãy yêu thương nhau. Thánh Phao-lô cũng dạy : Yêu thương là chu toàn Lề Luật. Người lại nói thêm : Anh em hãy mang gánh nặng cho nhau, như vậy là anh em chu toàn luật Đức Ki-tô. Thật thế, không có gì diễn tả luật Đức Ki-tô cách thích đáng hơn đức ái ; luật ấy, chúng ta giữ trọn được khi chúng ta lấy tình thương mà mang gánh nặng cho anh em mình.

Nhưng luật ấy là luật đa diện, vì đức ái có mặt trong mọi hành vi của các nhân đức khác nhờ sự nhiệt tâm ân cần. Luật đó khởi đầu với hai điều răn, nhưng khai triển thành vô số các điều răn khác. Chính thánh Phao-lô đã kể rõ tính cách đa diện của luật ấy như sau : Đức ái thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tuông, không tham lam, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật.

Người sống đức ái thì nhẫn nhục, vì họ chịu đựng với tâm hồn thanh thản mọi điều ác người ta làm cho mình ; hiền hậu, vì họ quảng đại lấy điều thiện đáp lại điều ác ; không ghen tuông, vì họ không ham muốn gì ở đời này và không biết ghen tị với người khác về những thành công ở trần gian ; không tự đắc, vì họ nóng lòng mong đợi phần thưởng bên trong chứ không vênh vang vì những của cải bên ngoài ; không làm điều bất chính, vì họ chỉ lo phát triển lòng mến Chúa yêu người, chứ không biết đến những gì làm họ xa rời đức chính trực.

Ai sống đức ái thì không tham lam, vì bên trong họ nhiệt tâm lo việc của mình, chứ không ham muốn của cải thuộc về người khác ở bên ngoài ; không tìm tư lợi, vì họ coi thường tất cả những gì họ có ở đời tạm này, và coi đó như là của người khác, bởi lẽ họ không coi điều gì là của riêng mình ngoại trừ điều sẽ ở mãi với mình ; không nóng giận, vì dù họ có gặp phải những bất công dồn đập, lòng họ vẫn chẳng hề buông theo ý muốn báo thù, bởi lẽ họ trông đợi phần thưởng mai sau lớn hơn bù lại những nỗi gian lao vất vả bây giờ ; không nuôi hận thù, vì tâm trí họ đã gắn chặt vào lòng yêu mến sự thanh sạch, và họ đã khử trừ tận căn mọi mối hận thù, không để điều gì len lỏi vào làm cho lòng mình hoen ố.

Người sống đức ái không mừng khi thấy sự gian ác, vì họ chỉ tha thiết yêu thương tất cả mọi người, và dầu có thấy kẻ thù sa cơ lỡ vận, cũng không lấy thế làm vui ; nhưng cùng vui khi thấy điều chân thật, vì một khi họ yêu thương tha nhân như chính mình, nếu nhận thấy nơi kẻ khác điều gì chính trực, họ vui mừng như thể chính bản thân mình được thăng tiến. Vậy, luật Chúa quả là đa diện.”